صداوسیما از دانشگاه معرفت تا بنگاه تبلیغاتی و ابتذال

به گزارش بوشهرنیوز؛ امام خمینی(ره) در بیانی تاریخی و مبین اندیشه‌ها و آرمان‌های ایشان، از صدا و سیما به عنوان دانشگاه عمومی یاد کردند؛ بی تردید این تعبیر رساترین و گویاترین عبارت برای بدست دادن تصویری حقیقی و مطلوب و واقع گرایانه از صدا و سیما به عنوان یک رسانه ملی و دینی است.

وقتی بنا باشد رسانه صدا و سیما کارکرد یک دانشگاه عمومی را پیدا کند، بنابراین تربیت ذهن و فکر مخاطب به عنوان یکی از رویکردهای اصلی و اولیه آن محسوب می شود.

دانشگاه بودن صدا و سیما در تجلی یک فضای مطلوب و آرمانی که گویا و جویای اهداف و اندیشه‌های دینی و ملی باشد، نیازمند رهیافت‌هایی و این رهیافت‌ها نیازمند زمینه‌هایی و این زمینه‌ها نیازمند نیروهایی است که بتوانند موقعیت را برای ظهور و بروز آرمان‌ها فراهم آورند.

امام فرمود: صدا و سیما باید به مثابه یک دانشگاه عمل کند و نکته‌ای که پس از گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب مطرح است این است که رسانه ملی تا چه حد توانسته در افق مطلوب و آرمان گرایانه امام(ره) حرکت کند و تجلی منویات ایشان باشد.

دانشگاه عمومی فضای تربیت ذهن و آموزش فکر مخاطب است و صدا و سیما را شاید بتوان تنها بستری دانست که می تواند محل جریان یافتن افکار، امیال، آلام و آمال اقشار مختلف مردم در فراگیرترین سطح ممکن باشد که هست.

معمولاً در جهان امروز سه شاخصه آموزش، سرگرمی و اطلاع رسانی را برای رسانه‌ها مطرح می کنند و افق رسانه را در دستیابی به این سه شاخصه تعیین و تبیین می نمایند.

و حقیقت آن است که صدا و سیمای ما اگر بخواهد در افقی که امام(ره) برای آن ترسیم کرد، حرکت کند باید هر سه شاخصه را برای ظهور و بروز آرمان‌های دینی و ملی امام(ره) مدنظر قرار دهد و از هر سه آنها در راستای کلی و افق نهایی بهره گیرد.

یکی از وظایف اصلی رسانه ملی که در هر سه قالب و شاخصه آموزش، سرگرمی و اطلاع رسانی، باید مورد توجه و رهگیری باشد، تثبیت و ارتقای مکارم اخلاق در جامعه است؛ اتفاقی که متاسفانه تا به حال آن طور که باید و شاید، در رسانه ملی رخ نداده است.

یکی از دلایل اصلی آن که بحث مکارم اخلاق در صدا و سیما شکلی ابتر، فانتزی و سرطانی به خود گرفته، رویه و شیوه‌ای است که در برنامه سازی‌ها بیشترین توجه مدیران و برنامه سازان صدا و سیما را به خود معطوف داشته است.

این رویه که عبارت است از توجه به قشر و پوسته مباحث ارزشی و بی توجهی به متن و بطن آن، موجب می شود که مخاطبان و برنامه سازان با تمرکز بر رویه ظاهری و پوسته بیرونی مفاهیم ارزشی، از مرگ هسته مرکزی ارزش‌ها و آرمان‌های دینی که یکی از مهمترین و جدی ترین آنها، مکارم اخلاق است، غافل بمانند و نسبت به آن بی توجه باشند.

در بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی همچون سخنرانی‌ها و سروده‌های مناسبتی و برنامه‌های دیگر که حالتی گفت و گو محور دارند، بسیاری از مفاهیم ارزشی به شیوه مستقیم گویی و شعاری مطرح می شود، در حالی که در بخش قابل توجهی از سریال‌ها و فیلم‌ها که مخاطبان جدی رسانه و سهم زیادی از تاثیرگذاری را در اختیار خود دارند، مفاهیمی ترویج و القا می شود که در تناقض و تنافر با بسیاری از ارزش‌های مطرح شده در گروه اول از برنامه‌هاست.

بسیاری از اوقات دیده می شود که برنامه‌های تلویزیون همدیگر را خنثی می کنند؛ مثلاً مفهومی که در یک سریال تلویزیونی مورد توجه قرار می گیرد و مخاطب به آن فراخوانده می شود، کاملاً متناقض با پیام اخلاقی است که در سخنرانی یا میزگرد پخش شده در چند ساعت پیش و پس از آن مورد توجه گویندگان بوده است.

کافی است یک روز برنامه های شبکه های مختلف تلویزیون را دنبال کنید تا در غرقاب تبلیغات و ابتذال و مصرف زدگی و اباحه گری و هوچی گری مجری های بیسواد گرفتار آیید و بیزارو بیقرار از این همه بلبشوی فکری و اجرایی، عطایش را به لقایش را ببخشید. این بود دانشگاهی که حضرت امام از تلویزیون جمهوری اسلامی توقع داشت؟
اما تمام اینها در حالی باید مورد توجه و ملاحظه جدی و اصولی قرار بگیرد که افق مدنظر امام(ره) را در مواجهه با رسانه‌های مدرن امروزی مورد بازشناخت و واکاوی قرار دهیم.

امام(ره) در رویکردی کاملاً روشنفکرانه و امروزی در قبال هنر و رسانه‌های مدرن اعتقاد حقیقی و صادقانه خود را نسبت به ارزش و برتری والای هنر تصویر و رسانه های فراگیر در تربیت فکر و اخلاق و جهت دهی و هدایت افکار عمومی جامعه بارها و بارها مورد تاکید قرار داده اند.

توجه به این موقعیت می تواند برای مدیران و برنامه سازان رسانه ملی به عنوان یک امتیاز جدی، معتبر و کارا محسوب شود.

اما سوال اساسی اینجاست که به راستی تا چه اندازه این حقیقت ها و واقعیت ها در عرصه برنامه سازی رسانه ای مورد توجه مسئولان امر قرار گرفته است و صدا و سیمای ما تا چه اندازه توانسته به آرمان دانشگاه بودن جامه عمل بپوشاند؟!

مدیران رسانه ملی اگر نه در جلوت محکمه عمومی، حداقل در خلوت وجدان خصوصی خویش به این سوال مهم پاسخ دهند!